Kukurydza. Właściwości zdrowotne.

Kukurydza jest zbożem pochodzącym z Ameryki, czasami używanym jako warzywo. Mimo że jest to część tradycyjnej, rodzimej diety w obu Amerykach, jest ona mniej popularna w Europie, gdzie jest bardziej ograniczona do zwierząt gospodarskich. Najbardziej znana jest żółta kukurydza, ale w ostatnich latach na półkach zaczęły pojawiać się produkty z kukurydzy „niebieskiej” lub „purpurowej”.

Antyoksydanty.

Przeciwutleniacze są związkami, które chronią komórki organizmu przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Są to wysoce reaktywne molekuły, które prawdopodobnie biorą udział w rozwoju chorób układu krążenia, niektórych nowotworów i innych chorób związanych z wiekiem. Badanie porównujące aktywność antyoksydacyjną czterech ziaren zbóż (kukurydza, pszenica, owies, ryż) wykazało, że kukurydza miała największą aktywność. Inni badacze zaobserwowali, że całkowita aktywność przeciwutleniająca kukurydzy wzrasta po ugotowaniu, prawdopodobnie w wyniku uwolnienia pewnych związków przeciwutleniających pod wpływem ciepła.

Związki fenolowe.

Kukurydza zawiera fenolowe kwasy przeciwutleniające, z których jednym z najważniejszych jest kwas ferulowy, a otręby kukurydziane są uważane za jeden z pokarmów, które zawierają najwięcej tych związków. Jednakże zaobserwowano u zwierząt, że tylko bardzo mała część kwasów fenolowych w otrębach kukurydzianych jest wchłaniana przez układ pokarmowy. Naukowcy ci uważają jednak, że różne zabiegi, takie jak ogrzewanie, mogą sprawić, że kwasy fenolowe staną się bardziej dostępne dla organizmu, poprawiając tym samym ich biodostępność. Inni badacze odkryli pochodną kwercetyny, innego rodzaju związek fenolowy, w kukurydzy purpurowej, który wykazał silny potencjał anty-mutagenny. Nie wiadomo jednak, czy skutki te mają zastosowanie również do ludzi.

Luteina i zeaksantyna.

Kukurydza zawiera luteinę i zeaksantynę, dwa związki antyoksydacyjne z rodziny karotenoidów. Jedna kolba kukurydzy zawiera 745 μg luteiny i zeaksantyny. Dla porównania, 250 ml (1 filiżanka) surowego szpinaku, warzywa bardzo bogatego w luteinę i zeaksantynę, zawiera 3,867 μg luteiny i zeaksantyny. Naukowcy odkryli, że gotowanie kukurydzy sprawia, że oba te związki są bardziej biodostępne, co oznacza, że są one bardziej prawdopodobne do dobrego wchłaniania przez organizm. Luteina i zeaksantyna gromadzą się w plamce i siatkówce oka, chroniąc je przed stresem oksydacyjnym, który mógłby spowodować uszkodzenia. W rzeczywistości dane z przeglądu literatury naukowej wskazują, że regularne przyjmowanie luteiny i zeaksantyny wiąże się z mniejszym ryzykiem zwyrodnienia plamki żółtej i zaćmy, dwóch chorób oka. Ponadto pojawiają się dowody, że związki te mogą pomóc w zapobieganiu niektórym nowotworom, zwłaszcza rakowi piersi i płuc, oraz przyczynić się do zapobiegania chorobom układu krążenia. Należy jednak zauważyć, że badania sercowo-naczyniowe są nadal ograniczone i czasami sprzeczne.

Antocyjaniny.

Antocyjaniny takie jak cyjanidyna i pelargonidyna, są odpowiedzialne za szczególny kolor niektórych odmian kukurydzy. Wykazano, że antyocyjaniny w kukurydzy purpurowej mają właściwości antymutagenne. U zwierząt spożycie antocyjanów z kukurydzy purpurowej zapewniło pewną ochronę przed rakiem jelita grubego i wykazano, że przeciwdziałają one niekorzystnym skutkom diety wysokotłuszczowej (np. tłumieniu odkładania się tkanki tłuszczowej i normalizacji poziomu cukru we krwi). Konieczne są jednak dalsze badania w celu sprawdzenia, czy te właściwości można zaobserwować również u ludzi.

Tokoferole.

Olej kukurydziany zawiera antyoksydanty należące do rodziny tokoferolowej (witamina E). Jest on szczególnie bogaty w jeden z tych związków zwany gamma-tokoferolem. Wykazano u ludzi, że poziom gamma-tokoferolu we krwi wzrasta po dodaniu oleju kukurydzianego do zwykłej diety, a tokoferole w oleju kukurydzianym mają działanie antyoksydacyjne w organizmie człowieka. Inne ludzkie badania kliniczne wykazały, że olej kukurydziany, poprzez gamma-tokoferol, zapewnił ochronę przed uszkodzeniem DNA niektórych komórek krwi, aspekt, który może być korzystny dla zapobiegania rakowi.

Olej kukurydziany.

W badaniach na ludziach dodanie oleju kukurydzianego do normalnej, zbilansowanej diety spowodowało spadek poziomu cholesterolu LDL („złego”) we krwi. Naukowcy wskazują, że efekt ten można przypisać kilku związkom. Wymieniają one tłuszcze wielonienasycone, które są głównymi tłuszczami występującymi w oleju kukurydzianym. Fitosterole również mogą przyczynić się do tych korzyści: są to związki podobne do cholesterolu, ale wykazują pewne obietnice dla zdrowia. Olej kukurydziany jest jednym z najlepszych źródeł fitosteroli. 25 Inne badanie kliniczne przeprowadzone na ludziach wykazało, że fitosterole w oleju kukurydzianym są głównymi związkami odpowiedzialnymi za zmniejszenie wchłaniania cholesterolu przez organizm.

Otręby kukurydziane.

Badanie przeprowadzone u mężczyzn z hipercholesterolemią (zbyt wysoki poziom cholesterolu we krwi) wykazało, że dodanie drobno zmielonych otrębów kukurydzianych do diety niskotłuszczowej miało większy wpływ na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi niż sama dieta niskotłuszczowa. Jednakże badacze ci nie byli w stanie wyjaśnić mechanizmu, za pomocą którego otręby kukurydziane korzystają z tej korzyści.