Olga Malinowska
Czy relacje między pokoleniami mogą kwitnąć, nawet gdy dziadkowie przebywają w domu opieki? Rozważając dynamikę międzypokoleniową, warto zwrócić uwagę na różne aspekty, które obejmuje ta relacja, a także na przeszkody, które mogą pojawić się na drodze utrzymania silnych więzi.
Ważność kontaktów wnuków z dziadkami
Zanim zgłębimy techniczne i praktyczne kwestie utrzymania kontaktów, warto przyjrzeć się, dlaczego te relacje są tak cenne, skoro domy opieki w Polsce zwracają na nie uwagę. W różnych badaniach naukowych z obszaru psychologii rozwoju i gerontologii poświęcono wiele miejsca relacjom międzypokoleniowym. Dziadkowie często odgrywają rolę mentora, opiekuna, a nawet przyjaciela. W przeciwnym biegunie wnuki wprowadzają do życia starszych energię, nowości i często bezpośredniość, która jest bezcennym doświadczeniem. Obie strony korzystają na tej wymianie doświadczeń, co często pomaga w budowaniu wzajemnego szacunku oraz wspólnego porozumienia pomiędzy różnymi pokoleniami.
Problemy w nawiązywaniu i utrzymywaniu kontaktów
Jak nawiązać i utrzymać kontakty z dziadkami w domu opieki?
Może się zdarzyć, że fizyczne ograniczenia, takie jak odległość czy obecne obostrzenia, mogą utrudniać osobiste spotkania. W takich przypadkach warto wykorzystać technologię jako most pomiędzy pokoleniami. Naukowcy z różnych dziedzin zwracają uwagę na to, jak technologia może służyć jako narzędzie do utrzymywania relacji na odległość. Należy pamiętać, że pierwszym krokiem może być zapewnienie dostępu oraz krótkie szkolenie z używania komunikatorów internetowych dla seniorów.
Rodzaje kontaktów
Pomocne mogą okazać się regularne rozmowy telefoniczne, wideokonferencje, a nawet wymiana listów czy kartek pocztowych, które mogą być pięknym, osobistym gestem. Wartość tradycyjnej korespondencji często jest podkreślana przez psychologów, jako że fizyczny aspekt listu czy kartki może stać się cenną pamiątką i symbolem trwałości relacji.
Częstotliwość kontaktów
Częstotliwość i jakość kontaktów znajduje swoje źródło w głęboko zakorzenionej potrzebie tworzenia relacji. Psychologia, badając różne sfery ludzkiego funkcjonowania, wielokrotnie podkreśla, że wartość tych regularnych, merytorycznych interakcji znacząco wpływa na nasze samopoczucie i poziom szczęścia. Można tu nawet mówić o niejakim kunszcie utrzymania zdrowych relacji, gdzie podstawowym budulcem jest jakość, a nie koniecznie częstotliwość kontaktów.
Zastanówmy się, co dokładnie ma na myśli psychologia, mówiąc o merytorycznych interakcjach? Oczywiście, nie chodzi o codzienne, głębokie rozmowy filozoficzne. Merytoryka to autentyczne zainteresowanie drugą osobą, prawdziwe wsłuchanie się w jej słowa i uczucia. A czasem jest to także wygospodarowanie chwili, aby wysłać krótką wiadomość lub zadzwonić, demonstrując, że komuś na Tobie zależy.
Budowanie relacji nie odbywa się jednorazowo. To ciągły proces, który wymaga od nas uwagi i świadomości. Zazwyczaj nie jesteśmy nawet świadomi, jak bardzo nasze relacje są głodne autentycznych, głębokich kontaktów. I wcale nie musi chodzić tu o czas spędzany razem, ale o to, co robimy z tym czasem.
Widzieliśmy to wiele razy – przyjaciół, którzy, choć widują się rzadko, zdają się być ze sobą niezwykle blisko. Wynika to stąd, że wartość, jaką wnosi każde spotkanie, jest ogromna i satysfakcjonująca dla obu stron.
Oprócz tego istotne jest także, abyśmy nie zapominali o sobie w tych wszystkich interakcjach. Zanurzenie się w relacjach, przy jednoczesnym zapominaniu o własnych potrzebach i granicach, może prowadzić do wypalenia i frustracji. Psychologia zwraca uwagę na równowagę pomiędzy dawaniem a otrzymywaniem – oba te elementy są niezbędne do utrzymania zdrowej dynamiki w relacjach.
Wpływ kontaktów na wnuków i dziadków
Relacje międzypokoleniowe zyskują na znaczeniu, ukazując, jak znacząca może być więź między dziadkami a wnukami. To nie tylko serdeczność i sympatia, ale także wymiana wartości, która wzbogaca obie strony. Młodsi czerpią ze skarbnicy doświadczeń starszych, ucząc się życiowej mądrości oraz, nieraz, nabierając szacunku do historii rodziny. Dziadkowie z kolei doświadczają bliskości, która często jest buforującym elementem w konfrontacji z wiekiem oraz zmieniającym się światem.
Czy kiedykolwiek zastanawialiście się, co jest kwintesencją tych relacji?
W przypadku wnuków mamy do czynienia z rodzajem mentora, opiekuna, który przy okazji nie obarcza ciężarem oczekiwań, typowym dla relacji z rodzicami. Dziadkowie przekazują historię, opowiadając o przeszłości, o błędach, które popełnili, oraz o życiowych lekcjach, które przyswoili. Wspólne chwile, np. spędzone na opowiadaniu historii czy uczeniu nowych umiejętności, stają się bezcennym doświadczeniem, kształtując światopogląd młodszych.
Z kolei dla dziadków, wnuki są źródłem energii i entuzjazmu. Kanałem, przez który przepływają informacje o świecie, do którego dostęp mogą mieć ograniczony. Wnuki wprowadzają dziadków w świat swoich zainteresowań, pokazując im, czym żyje młode pokolenie. Czy to poprzez naukę korzystania z nowych technologii, czy wspólne odkrywanie nowej muzyki, filmów czy gier.
Równocześnie, wartość takich spotkań nie ogranicza się jedynie do wymiany doświadczeń czy wiedzy. To także wzmacnianie więzi rodzinnej, budowanie wzajemnego wsparcia, którego obie strony doświadczają w różnych momentach życia. Dziadkowie stają się świadkami rozwoju wnuków, ich sukcesów i porażek, podczas gdy wnuki obserwują, jak dziadkowie zmieniają się z biegiem lat.
Te cenne momenty pomagają również zminimalizować lęk przed starzeniem się oraz umieralnością. Dzięki bezpośredniemu kontaktowi z młodszym pokoleniem, starsi mogą utrzymać pewien poziom zdrowej aktywności psychicznej i fizycznej. Z drugiej strony, wnuki uczą się empatii, troski i szacunku do osób starszych.
